Profilaktyka – ogół działań zapobiegających powstawaniu u dzieci niepożądanych przyzwyczajeń i postaw, błędów w uczeniu się.

Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia,wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką.

Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu

do dzieci i młodzieży w okresie dorastania.

Jest to faza rozwoju, w czasie której dokonuje się wiele intensywnych, jakościowych zmian w osobowości człowieka. Fazę tę najczęściej charakteryzuje brak integracji. Dlatego jest to czas podatny na zakłócenia i podejmowanie działań ryzykownych.

Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki)

zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych

konsekwencji zaburzających prawidłowy rozwój.

Należą do nich:

• Środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące

dane wzorce zachowań.

• Modelowanie takich zachowań w domu i w szkole.

• Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne.

• Słabe wyniki w nauce.

• Brak celów życiowych.

• Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych.

• Wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych.

Szkoła Podstawowa w Gackach jest niewielką szkołą, co w połączeniu z przyjaznym i bezpiecznym otoczeniem sprawia, iż stwarzamy

naszym uczniom duże poczucie bezpieczeństwa. Przyczyn zachowań

ryzykownych jest jednak wiele. Wszyscy uczniowie naszej szkoły mieszkają

na wsi, a zatem dostęp do korzystania z różnych propozycji ośrodków  kulturalnych mają utrudniony.

Około 90 % rodziców utrzymuje się z pracy we własnym gospodarstwie

rolnym,o areale najczęściej do 10 ha, dlatego część dzieci czas wolny od zajęć lekcyjnych przeznacza na pomoc rodzicom w gospodarstwie.

Wykształcenie rodziców - najczęściej zawodowe, może być przyczyną braku

aspiracji naukowych, ale może również wpływać motywująco. Sytuacja

materialna wielu rodzin sięga granic ubóstwa. Wśród mieszkańców

społeczności lokalnej nasila się w ostatnich czasach uzależnienie od alkoholu.

Obserwuje się małą aktywność społeczną wśród mieszkańców ( brak

stowarzyszeń, klubów, kół itp.)

Szkoła jest jedynym ośrodkiem kultury w naszej miejscowości.

Diagnozy środowiska szkolnego dokonano na podstawie obserwacji zachowania uczniów, analizy dokumentacji wychowawców klasowych.

Analiza wyników badań potwierdziła wstępne zidentyfikowanie

obszarów zagrożeń występujących w naszej szkole i posłużyła do

skonstruowania Szkolnego Programu Profilaktycznego w Gackach.

Skutecznej realizacji założeń SPP sprzyjać będzie współpraca z

różnymi instytucjami (Policja, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna,

Komisja ds. zwalczania problemów alkoholowych, Opieka Społeczna  i rodzicami.

Przeprowadzona diagnoza posłużyła do określenia  domniemanych przyczyn zachowań ryzykownych:

Szkolny program profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów naszego środowiska. Jest on zintegrowany ze Statutem Szkoły i Programem Wychowawczym i ma na celu:

1. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym.

• Doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z przejawami przemocy –eliminowanie zachowań agresywnych.

• Wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm zachowania

przyjętych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym.

• Dążenie do stworzenia modelu „człowieka szczęśliwego” – wszelkie nałogi są zazwyczaj rekompensatą dyskomfortu psychicznego.

2. Promowanie zdrowego stylu życia.

• Zachęcanie do aktywnego spędzania czasu wolnego. Wspomaganie zdrowia  fizycznego i psychicznego poprzez kształcenie umiejętności

i nawyków ruchowych.

• Stwarzanie możliwości udziału w zajęciach sportoworekreacyjnych.

• Organizacji czasu wolnego.

3. Kształtowanie ważnych psychologicznie i społecznie umiejętności.

• Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształcenie

umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach,

doskonalenie technik asertywnych – umiejętność mówienia NIE.

4. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tożsamości.

• Uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji.

• Wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie.

5. Uświadomienie zagrożeń związanych z pracą dzieci w rodzinnych

gospodarstwach rolnych.

• usuwanie zagrożeń wynikających z oddziaływania szkodliwych

czynników środowiska prac rolnych.

• Przekazania rodzicom informacji dotyczących bezpiecznej pomocy dzieci

w gospodarstwie

• Kształtowanie wśród dzieci przekonań o konieczności przestrzegania zasad bezpieczeństwa przy wykonywaniu pracy.

• Dzieci wykorzystują przekazaną wiedzę na temat bezpiecznych sposobów wykonywania pewnych prac.

• Przekazanie dzieciom wiedzy na temat zasad udzielania pierwszej pomocy.

6. Zapobieganie uzależnieniom

7. Wspieranie czynników chroniących:

• Silna więź z rodzicami

• Zainteresowanie nauką i własnych rozwojem

• Praktyki religijne

• Podtrzymywanie tradycji i kształcenie szacunku dla jej norm

• Konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety

Realizacja programu odbywać się będzie w ramach:

1. Zajęć dydaktyczno – wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych przez wychowawców i nauczycieli przedmiotu, realizacji ścieżek edukacyjnych, a także na wycieczkach , spotkaniach oraz imprezach okolicznościowych

2. Zajęć pozalekcyjnych z dziećmi mających na celu;

• Możliwość rozwijania przez uczniów własnych zainteresowań

• Rozwiązywanie problemów oraz radzenie sobie z przejawami przemocy.

• Umiejętność otwartego wyrażania myśli, uczuć i przekonań.

3. Poświęcania szczególnej uwagi wychowawcy na wzmocnienie poczucia własnej wartości wychowanka poprzez:

• Okazanie zainteresowania każdemu wychowankowi

• Badanie środowiska domowego oraz indywidualne rozmowy z rodzicami

lub opiekunami

• Udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów osobistych

poruszanych przez wychowanków

• Wspólne opracowywanie metod postępowania w sytuacjach

konfliktowych

• Dzielenie się z rodzicami pozytywnymi uwagami o dziecku

4. Pedagogizacja rodziców w ramach:

• zebrań ogólnych,

• spotkań z wychowawcami,

• korespondencji z rodzicami oraz różnymi członkami społeczności

szkolnej i pozaszkolnej.

1. Metody aktywizujące jednostkę i środowisko: quizy, konkursy

plastyczne, muzyczne, literackie, apele, teatrzyki, działalność kół

zainteresowań,  pomoc koleżeńska, szkolenia rodziców,  nauczycieli,

 zawody sportowe, wycieczki, kuligi.

2. Metody eksponujące:

• Impresyjne – polegające na wywołaniu u uczniów określonych zachowań

i zmian w postawach moralnych, przeżywanie

głębokich emocji.

• Ekspresyjne – stwarzanie sytuacji, w których uczeń nie tylkoprzeżywa, ale   i tworzy np. drama, odgrywanie ról,inscenizacje, wystawy prac.

3. Metody podające: mini wykład, pogadanka, rozmowa kierowana,

dyskusja.

Niniejszy program skierowany jest do: uczniów, nauczycieli i rodziców.

Praca profilaktyczna w szkole została zaplanowana na trzech związanych ze

sobą poziomach:

1. Profilaktyka wśród dzieci i dla dzieci.

2. Profilaktyka wśród nauczycieli.

3. Profilaktyka wśród rodziców.

Rada Pedagogiczna

ü  Określa zadania w zakresie profilaktyki.

ü  Określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych.

ü  Dokonuje analizy działalności profilaktycznej.

Nauczyciele

ü  Współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań

profilaktycznych.

ü  Wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP.

ü  Doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie

działań profilaktycznych.

Wychowawca klasy

ü  Integruje zespół klasowy.

ü  Dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie.

ü  Wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych

sytuacjach.

ü  Realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami

uczniów.

ü  Rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny

niepowodzeń szkolnych.

ü  Określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z

wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej,

odpowiednio do rozpoznanych potrzeb.

ü  Organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli.

ü  Podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z Programu wychowawczego szkoły i Szkolnego programu profilaktyki w

stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli.

ü  Wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, wynikające z Programu profilaktyki szkolnej.

Dyrektor

ü  Monitoruje pracę wychowawców klas w zakresie profilaktyki.

ü  Diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki.

ü  Współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi

działania z zakresu profilaktyki..

ü   Inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Szkolnym programie

profilaktyki.

Rada Rodziców - czyli Zarząd Rady Rodziców

ü   Opiniuje Szkolny program profilaktyki .

ü  Analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki.

ü  Współpracuje z Radą Pedagogiczną, dyrektorem, Samorządem

Uczniowskim.

Rodzice

ü  Przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki.

ü  Wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach

kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć

rewalidacyjno-wychowawczych.

W wyniku zastosowania szkolnego programu profilaktyki:

UCZNIOWIE:

• Zmniejszy się wskaźnik występowania agresji i przemocy

• Posiądą wiedzę na temat uzależnień i ich negatywnych skutków

• Będą dostrzegali swoje mocne strony

• Chętnie i aktywnie uczestniczą w promocji zdrowego stylu życia

• Zmniejszy się wypadkowość wśród uczniów pomagających w

rodzinnych gospodarstwach rolnych

RODZICE:

• Usystematyzują swoją wiedzę na temat uzależnień, mechanizmów

agresji

i przemocy

• Zwiększy się świadomość zagrożeń występujących z angażowania

dzieci do prac w rodzinnych gospodarstwach rolnych; higienicznego

trybu życia, racjonalnego odżywiania

• Korzystają ze wsparcia instytucji specjalistycznych

NAUCZYCIELE/ WYCHOWAWCY

• Podwyższą swoje kompetencje wychowawcze i profilaktyczne

• Wychowawca na każdy rok szkolny opracuje na podstawie SPP plan

działań profilaktycznych dla swojej klasy, w którym uwzględni zadania,

sposoby realizacji, formy i metody pracy.

Opracowany program będzie realizowany w ciągu trzech lat.

Szkolny program profilaktyczny będzie poddany ewaluacji na

zakończenie każdego roku szkolnego poprzez :

• Diagnozę wybranych obszarów

Podstawową formą ewaluacji będą:

• Ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców

• Obserwacja

• Wywiad , rozmowa

• Hospitacje prowadzone przez dyrekcje szkoły

Wnioski z ewaluacji będą przedstawione Radzie Pedagogicznej, a planowane

zmiany zatwierdzane uchwałą, po wcześniejszym zaopiniowaniu przez Radę

Pedagogiczną i Samorząd Uczniowski.

Program opracowany przez ;

mgr Barbara Bielecka

mgr Teodozja Kopeć

Zatwierdzony w porozumieniu przez;

Radę Rodziców  -Uchwała z dnia 30.09.2007 r

Radę Pedagogiczną –Uchwała z dnia 30.09.2007 r